شاید برای اولین بار باشد که نام مهندسی مدیریت پروژه را می‌بینید این در حالیست که همه ما به نوعی در زندگی یک مدیر پروژه هستیم و ناخود آگاه از مهارت‌های رشته ی مهندسی مدیریت پروژه بهره می‌بریم.
مهندسی مدیریت پروژه یک رشته ی میان رشته ای است که در سال ۱۳۸۶ برای اولین بار در مقطع کارشناسی در دانشگاه پیام نور وارد عرصه ی دانشگاه شد.
قبل از سال ۸۶ علاقه مندان به این رشته بعد از اینکه در مقطع کارشناسی در رشته‌های مهندسی عمران و معماری تحصیل کردند باید در مقطع کارشناسی ارشد وارد این رشته می‌شدند که برای دانشجویان معماری با نام مهندسی مدیریت پروژه و برای دانشجویان عمران با نام مهندسی و مدیریت ساخت بوده است و همچنان نیز وجود دارد.
در حال حاضر نیز علاقه مندان به این رشته می‌توانند با شرکت در آزمون سراسری و پس از مجاز شدن به انتخاب رشته با نوشتن کد رشته‌های این رشته در دانشگاه‌های پیام نور سراسر کشور در برگه ی انتخاب رشته ی خود و قبولی وارد این رشته بشوند.
رابطه ی مهندسی مدیریت پروژه با رشته‌های دیگر
همانطور که گفته شد مهندسی مدیریت پروژه میان رشته ای است و با سه رشته ی مهندسی عمران – مهندسی صنایع ومدیریت رابطه دارد که این رابطه به خصوص با عمران بسیار نزدیکتر است زیرا تمامی‌دروس تخصصی رشته ی مهندسی عمران از قبیل:مقاومت مصالح – تحلیل سازه‌ها – مکانیک خاک و پی – مکانیک سیالات – هیدرولیک – طراحی سازه‌های فولادی ۱و۲ –طراحی سازه‌های بتنی ۱و۲ – راهسازی و روسازی و علاوه بر این دروس مدیریتی مهمی‌از رشته ی مهندسی و مدیریت ساخت که یکی از گرایشهای ارشد عمران می‌باشد در آن وجود دارد مثل :مدیریت کارگاه و منابع انسانی – مدیریت ایمنی کارگاه و….و همچنین واحدهای دیگری مثل اصول و مقررات پیمان – مهندسی ارزش – قوانین حاکم بر پروژه و ….با توجه به هدف گذاری‌های وزارت علوم در این رشته وجود دارد .البته در واحدهای این رشته درسهایی مثل :تحقیق در عملیات – مدیریت کیفیت و بهره وری – و آمارو احتمالات از رشته ی صنایع وجود دارد که این امکان را برای دانشجویان این رشته فراهم می‌سازد که بتوانند در مقطع ارشد در گرایشهای مدیریت سیستم و بهره وری و مهندسی سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی در رشته ی صنایع ادامه تحصیل دهند.اما بالغ بر ۹۰% دانشجویان این رشته علاقه مند به تحصیل در گرایشهای عمرانی این رشته در کارشناسی ارشد می‌باشند.
با این تفاصیل میتوان رشته ی مهندسی مدیریت پروژه را مکمل مهندسی عمران دانست و ضعف‌های مدیریتی و اجرایی مهندسین عمران در بخشهای مختلف را میتوان با مهارت‌های این رشته پوشش داد.
بررسی اجمالی جایگاه مهندسی مدیریت پروژه در کشور:
با توجه به اینکه کشور ما جزو کشورهای در حال توسعه می‌باشد و باید در انتهای چشم انداز ۲۰ ساله کشور اول منطقه در هر زمینه باشد و با توجه به ضعف‌های متعدد شرکت‌ها و ارگان‌های مدیریتی که در بخش طرحهای عمرانی فعالیت می‌کنند این رشته از سوی وزارت علوم برای تقویت پایه‌های مدیریتی کشور در آینده بیشتر به سمت مدیریت پروژه‌های عمرانی هدف گذاری شده است
اما این رشته آنچنان که باید و شاید نتوانسته تا به حال جایگاه خود را در کشور پیدا کند و به نحوی تداخل وظیفه میان فارغ التحصیلان این رشته و مهندسین عمران پیدا شده است و بیشتر مهندسین عمران این رشته را فقط در محدوده ی کنترل پروژه محصور کرده اند و اذعان دارند که بدون یک مهندس مدیریت پروژه هم میتوان طرحهای عمرانی را به پایان رساند اما به چه قیمت ؟؟!!!
این حرف شاید برای پروژه‌های کوچک درست باشد ولی برای پروژه‌های بزرگ صحیح نمی‌باشد چون اولاٌ کنترل پروژه تنها گوشه ای از توانایی‌های فارغ التحصیلان این رشته می‌باشدو ثانیاٌ به تعویق افتادن تحویل پروژه‌های عمرانی در سطح کشور و هدر رفتن منابع مالی کشور در اثر مدیریت نا صحیح منابع گویای این امر است که پروژه‌های ما نیازمند اشخاصی متبهر و کارآزموده و آشنا به مبانی و اصول مدیریت پروژه می‌باشد.
پس باید بیش از پیش راه را برای فارغ التحصیلان این رشته باز کرد و امکانات و تجهیزات در اختیار آنها گذاشت تا بتوانند مشکلات طرحهای عمرانی را توسط معلومات و دانسته‌های خود رفع کنند که خود این امر مستلزم یاری همه ی مسئولین می‌باشد.
توانایی‌هایی که دانشجویان این رشته پس از فارغ التحصیلی بدست می‌آورند:
۱)تسلط بر دانش حقوقی پروژه‌ها
۲)تسلط بر مقررات ملی ساختمان و آیین نامه‌های اجرایی
۳)آشنایی با امور مالی و حسابداری پروژه‌ها
۴)طراحی اجرا ئی و نظارت بر اجرای پروزه‌ها
۵)تسلط بر انجام هماهنگی بین عوامل پروژه
۶) شناخت موثر از مصالح و ماشین آلات ساخت
۷)اشنایی با مقررات اداری مرتبط
۸)ایجاد دیدگاه مهندسی مبتنی بر اخلاق
۹)توانایی نقشه خوانی مهندسی
۱۰)کسب دید عمیق از ایمن سازی در کارگاه ساخت
پتانسیل‌های شغلی مهندسی مدیریت پروژه:
همه می‌دانیم که فاصله ی دانشگاه تا بازار کار مشکلی است که سالیان سال مسئو لین کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و به فکر آن هستند که چگونه میتوان مباحث تئوریک گفته شده در دانشگاه‌ها را تبدیل به عمل و اجرایی کرد و دانشجویان پس از فارغ التحصیلی بدون هیچگونه دغدغه ای و با مهارت کامل به بازار کار وارد شوند و بتوانند در راستای داشته‌های خود به جامعه کمک کنند.
از سویی دیگر پتانسیل شغلی هر رشته به امکانات موجود در دانشگاه محل تحصیل دانشجو و البته به همت خود دانشجو و استعداد آن بستگی دارد ولی با توجه به سر فصل‌های درسی این رشته و توانایی‌های دانشجویان آن در حالت ایده آل آنها پس از فارغ التحصیلی می‌توانند در زمینه‌های زیر فعالیت کنند:
۱)اجرای انواع سازه‌های بتنی-بنایی- فلزی- آبی
۲)اجرای مقاوم سازی ابنیه
۳)اجرای سالن‌های صنعتی و سوله و اجرای تخصصی انواع پل‌ها
۴)اجرای راهسازی و روسازی
۵)متره و برآورد
۶)نظارت بر ساخت انواع سازه‌های بتنی- بنایی – فلزی
۷)مدیریت و کنترل پروژه
۸)اجرای مهندسی ارزش
۹)مدیریت مالی و حسابدداری پروژه‌ها
۱۰)مدیریت مصرف انرژی در ساختمان
۱۱)مدیریت امور پیمان و قرار داد
۱۲)مهندسی و مدیریت ایمنی کارگاه
با امید به اینکه دانشجویان این رشته با سعی و تلاش خود در کسب علم و دانش و با حمایت‌های مسئولین امر بتوانند گامی‌مهم و بزرگ در عرصه ی آبادانی این مرز و بوم و پیشرفت‌های ملی بردارند و بتوانند نام ایران و ایرانی را در سر تا سر جهان به احتزاز در آورند.